مسئولیت کیفری بین المللی در پرتو نظریۀ فعالیت مجرمانۀ مشترک

Authors

ابوالفتح خالقی

مرتضی میرزایی مقدم

abstract

به طور معمول جرایم بینالمللی در گسترۀ وسیعی رخ میدهند. وسعت قلمرو بر شمار افراد درگیر در آنها میافزاید؛ بدان گونه که در ارتکاب این جرایم، شمار بی شماری به طور غیرمستقیم و مستقیم پیوند دارند. این پیوند در چهارچوب هایی نظیر مباشرت، سببیت، معاونت، آمریت، تحریک و عضویت در گروه میتواند نمود یابد. دادگاههای بینالمللی بسیار کوشیده اند تا تمامی افراد درگیر در این جنایات را برای دستیابی به عدالت و دادگری، پاسخگو دانسته و به کیفر برسانند. از جمله این کوششها دست یازی محاکم به مفاهیمی همچون «عضویت در سازمان مجرمانه»، «تبانی» و نظریۀ «فعالیت مجرمانۀ مشترک» بوده است. در این مقاله از دو مفهوم آغازین به منظور بیان مبانی و پیش زمینههای رستاخیز نظریۀ «فعالیت مجرمانۀ مشترک» یاد میشود و بدین روی اهتمام اصلی بر تبیین نظریۀ اخیر قرار خواهد گرفت. دکترینی که دادگاههای بینالمللی در تفسیر آن، سه گونه دیدگاه متفاوت استخراج کرده اند و با توجه به وضعیتهای متفاوت، یکی از آنها را دستاویزی برای دستیابی به آرمان جلوگیری از بی کیفرمانی بزهکاران قرار دادهاند. اما این نظریه و گونههای آن بر اریکه پایداری استوار نگشت، بدان روی که خرده هایی ژرف گریبانش را گرفت. خرده هایی که، در شماری، از چالش سخت نظریه پیش گفته با مفاهیم بنیادین حقوق کیفری سرآغاز گرفته اند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

رویکرد افتراقی به عنصر معنوی جرم در نظریة فعالیت مجرمانة مشترک در پرتو آرای دادگاه‌های کیفری بین المللی موردی

تحقق اهداف حقوق بین‌الملل کیفری ازجمله جلوگیری از بی‌کیفرمانی مجرمان، مستلزم طرح نظریۀ فعالیت مجرمانۀ مشترک و اِعمال آن در دادرسی‌های بین‌المللی بود. وفق این نظریه، عدم دخالت مستقیم فرد در ارتکاب رکن مادی جرم مانع اعمال مسئولیت و کیفر بر وی نیست؛ مشروط بر اینکه از عنصر معنوی لازم برخوردار باشد. محاکم بین‌المللی کیفری در احراز عنصر معنوی نظریۀ یادشده رویکردی متفاوت برگزیده‌اند و مفاهیم مختلفی مطر...

full text

جرایم بین المللی ارتکابی داعش در پرتو عدالت کیفری

دولت اسلامی شام و عراق مرتکب جرایم بسیاری در سوریه و عراق شده است. برخی از نهادها و کمیسیون‌های حقوق بشری اظهار داشته‌اند که این گروه تروریستی با اقدامات غیرانسانی و شنیع خود چون قتل، نابودسازی، به بردگی گرفتن، انتقال یا اخراج اجباری، شکنجه، نقض‌های فاحش کنوانسیون‌های ژنو و سایر قواعد مربوط به حقوق بین‌الملل بشردوستانه و نابود کردن تمام یا بخشی از یک گروه ملی، قومی، نژادی یا مذهبی، مرتکب جرایم ...

full text

حاکمیت و مسئولیت حمایت در پرتو حقوق بین الملل کیفری

در گذشته، مفهوم حاکمیت به استقلال یک کشور هم از دیگر کشورها و هم از تعهدات حقوقی بین المللی محدود می­شد. این مفهوم مطلق از حاکمیت با فرایند هایی چون جهانی شدن، ظهور بازیگران جدید در عرصه بین المللی و وابستگی متقابل نظام حقوق بین الملل مورد تردید قرار گرفت و باعث شد تا بسیاری از حقوقدانان بین المللی به بازتعریف این مفهوم بپردازند. در نتیجه، برخی از مولفه های حاکمیت از جمله جنبه ی مسئولیتِ حاکمیت ...

full text

مسئولیت اعضای سازمان های بین المللی در پرتو طرح مسئولیت کمیسیون حقوق بین الملل

  It is classically contended that when an international organization endowed with international legal personality commits an international wrongful act, the organization is to be held exclusively responsible even though the act would have constituted a violation of its member states' obligations if committed by them. This Article intends to depart from such a rigid interpretation of the respon...

full text

حاکمیت و مسئولیت حمایت در پرتو حقوق بین الملل کیفری

در گذشته، مفهوم حاکمیت به استقلال یک کشور هم از دیگر کشورها و هم از تعهدات حقوقی بین المللی محدود می­شد. این مفهوم مطلق از حاکمیت با فرایند هایی چون جهانی شدن، ظهور بازیگران جدید در عرصه بین المللی و وابستگی متقابل نظام حقوق بین الملل مورد تردید قرار گرفت و باعث شد تا بسیاری از حقوقدانان بین المللی به بازتعریف این مفهوم بپردازند. در نتیجه، برخی از مولفه های حاکمیت از جمله جنبه ی مسئولیتِ حاکمیت ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهشنامه حقوق کیفری

Publisher: دانشگاه گیلان

ISSN 2322-2328

volume 4

issue 1 2013

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023